Diepdruk is een druktechniek waarbij de delen die gedrukt moeten worden lager liggen dan de onbedrukte delen. In een printplaat worden uitsparingen gemaakt. Vervolgens wordt de plaat met inkt bedekt. Daarna wordt de inkt van de plaat geveegd. Zo blijft er alleen in de uitsparingen inkt achter. Op de plaat wordt vochtig papier gelegd en dit wordt samengedrukt. Dit kan met een zware roller of met twee cilinders. Vervolgens wordt het papier eraf gehaald. Door het samendrukken is de inkt in het papier getrokken. Overigens is er ook nog een variant op deze techniek: de blinddruk. Hierbij wordt er geen inkt gebruikt, maar wordt de afbeelding in reliëf gedrukt.

Verschillende soorten diepdruk

Er zijn verschillende soorten diepdruk. Het verschil zit in de manier waarop de verdiepte delen gemaakt worden. Dit kan op allerlei manieren. Deze zijn onderverdeeld in droge technieken en natte technieken.

Droge technieken zijn:

• droge naald;
• mezzotint;
• kopergravure of burijngravure.

Natte technieken zijn:

• lijnets;
• aquatint;
• suikeraquatint;
• vernis-mou.

Uitleg droge technieken

Bij de droge technieken wordt direct in het materiaal gekerfd. Daardoor ontstaan er groeven. Deze technieken kun je gebruiken voor metalen, hout en kunststof. Meestal wordt zink of koper gebruikt. Het gereedschap waarmee de delen gekerfd wordt is verschillend. Bij droge naald wordt  er een hardstalen etsnaald gebruikt. Bij mezzotint wordt er een wiegijzer, een schraapstaal en een polijststaal gebruikt. Bij graferen wordt er een burijn of grafeerstift gebruikt.

Uitleg natte technieken

Bij de natte technieken wordt hetgeen gedrukt moet worden weg geëtst door middel van een scheikundige reactie. Bij etsen wordt op de metalen plaat een laagje zuurbestendig etsgrond, zoals bijvoorbeeld hars, aangebracht. Als dat droog is, kun je daar met een naald in tekenen. Vervolgens wordt de plaat in een bak met etszuur gelegd. Door het zuur verdwijnt het metaal uit de lijnen en krijg je groefjes. In die groefjes wordt inkt gedaan. Aquatint, suikeraquatint en vernis-mou werken ongeveer hetzelfde als etsen. Meer informatie over deze en de eerder genoemd technieken vind je op de website van graficus Lucien de Nil.

Nieuwe methode met gel en licht

Er is ook nog een nieuwe methode van diepdruk. Deze heet fotopolymeer. Er wordt een lichtgevoelige gel in de vorm van een film aangebracht op een zinkplaat. Door middel van licht hardt deze gel uit. Op de plekken waar geen licht is gevallen blijft de gel zacht. De zachte gel kun je uit de plaat wassen en zo krijg je hoogteverschil. Met deze methode kun je onder andere foto’s overzetten op zink.

Diepdruk is een dure techniek

Diepdruk is vergeleken met andere druktechnieken duurder. Dat komt omdat de bekleding van de cilinder waarin de afbeelding en/of tekst is gegrafeerd na het drukken van een bepaald drukwerk opnieuw bekleed moet worden. Daarom is deze techniek voor kleine oplages niet interessant, maar voor grote oplages juist wel. Zo is een oplage van 1.000.000 geen probleem. Ook heb je meer mogelijkheden qua kleur dan met bijvoorbeeld digitaal drukken.

Waar wordt diepdruk voor gebruikt?

Stickers worden vaak in kleinere hoeveelheden gedrukt. Vandaar dat daar meestal andere technieken voor gebruikt worden. Voor verpakkingen  wordt diepdruk wel weer vaak gebruikt. Ook verschillende tijdschriften worden gedrukt met diepdruk. Al komt in dat geval offset ook veel voor. De huidige diepdrukmachines hebben overigens wel veel meer opties dan de oudere machines. Zo kunnen ze onder andere worden uitgerust met keerstangen, zodat dubbelzijdig drukken mogelijk is, uv-aflakstations en verschillende soorten drogingssystemen.